ویروس های آنفلوآنزای نوع A پرندگان (H5N8) به سرعت در حال گسترش هستند که احتمالا از طریق پرندگان مهاجر حیات وحش در آسیا و اروپا در ماه های اخیر بوده و منجربه تلفات در پرندگان حیات وحش و درگیری در طیور اهلی شده است.
جلوی عفونت انسان با ویروس آنفلوآنزای نوع A پرندگان (H5N8) را نمی توان گرفت؛ اگرچه بر اساس اطلاعات محدودی که تا به امروز به دست آمده است احتمال درگیری انسان کم است. باید توجه شود که عفونت انسان با آنفلوآنزای نوعA پرندگان (H5N6) مرتبط با شاخه ی 2.3.4.4 قبلا رخ داده است. سازمان بهداشت جهانی (WHO) هنگامی که اطلاعات بیش تری در دسترس قرار بگیرد، خطر مرتبط با ویروس را مجددا مورد ارزیابی قرار خواهد داد.
پراکندگی جغرافیایی در حیوانات
در سال 2014، ویروس های آنفلوانزای فوق حاد پرندگان تیپ A (H5N8) متعلق به شاخه ی 2.3.4.4 از سویه ی A/Goose/Gaungdong/1/1996 در پرندگان وحشی و ماکیان کشورهای چین، آلمان، ایتالیا، ژاپن، هلند، جمهوری کره، روسیه، بریتانیا و ایرلند شمالی شناسایی و سپس در اواخر سال 2014 در آمریکای شمالی و تا نیمه ی سال 2015 به صورت موردی و تک گیر در پرندگان وحشی و ماکیان در کشورهای کانادا و ایالات متحده آمریکا (USA) شناسایی شد. ویروس های تیپ A (H5N8) در کشورهای تایوان، چین، مجارستان و سوئد نیز در سال 2015 تشخیص داده شد.
از ماه ژوئن 2016، کشورهای واقع در اروپا و آسیا عفونت با آنفلوآنزای تیپ A (H5N8) را در پرندگان حیات وحش و یا ماکیان اهلی شناسایی کرده اند. این کشورها شامل اتریش، دانمارک، آلمان، مجارستان، هند، اسرائیل، هلند، کرواسی، روسیه، لهستان و سوئیس می باشند. موارد زیادی از این تشخیص ها مربوط به مرگ و میر در پرندگان حیات وحش بوده است.
گسترش بیش تر ویروس با منشا مهاجرت پرندگان حیات وحش محتمل است و ورود این ویروس به سایر کشورها ممکن است رخ دهد.
ویروس شناسی
سکانس ژن های هماگلوتینین (HA) و نورآمینیداز (NA) اخذ شده از ویروس های آلوده کننده ی پرندگان حیات وحش در آلمان نشان می دهد که این ویروس ها (H5N8) از ویروس هایی که در سال 2014 و 2015 از اروپا شناسایی شد، قابل تشخیص و تفریق هستند اما با سایر ویروس های تیپ A (H5) می توانند در شاخه ی 2.3.4.4 طبقه بندی شوند (مانند ویروس های تیپ A (H5N8) شناسایی شده در پرندگان وحشی در منطقه ی تیوا (Tyva) روسیه در ماه های می تا ژوئن سال 2016).
با وجود آنکه مقداری تغییرات ژنتیکی بین ویروس های اخذ شده از کشور آلمان و ویروس های واکسینال شناسایی شده است اما برای ارزیابی خطر سلامت عمومی این شاخه ی ویروسی، اطلاعات بیش تری از قبیل مشخصات فنوتیپی مورد نیاز است.
حساسیت در برابر ترکیبات ضدویروسی
اطلاعاتی در مورد حساسیت ممانعت کننده ی نورآمینیدازی از آزمایش های فنوتیپی انجام شده روی ویروس های آنفلوآنزای A (H5N8) که به تازگی از ماه می تا ژوئن سال 2016 در ناحیه ی تیوا (Tyva) روسیه شناسایی شده، در دسترس می باشد. این ویروس ها که توالی پروتئین نورآمینیداز آن ها ارتباط نزدیکی با ویروس نوع A (H5N8) که اخیرا گزارش شده دارند، با آزمایش fluometric neuraminidase inhibition نشان داده شده است که به zanamivir و oseltamivir حساس هستند. توالی نورآمینیداز ویروس نوع A (H5N8) اخیر، هیچ گونه جابه جایی اسیدآمینه ای که منجربه کاهش میزان ممانعت در سایر تحت تیپ های نورآمینیداز شود، نشان نداده است. با این وجود چون تاثیر جابه جایی اسیدآمینه های پروتئین نورآمینیداز (NA) برروی میزان حساسیت ممانعت کننده ی نورآمینیدازی، در بین تحت تیپ های نورآمینیداز می تواند متفاوت باشد، مطالعات ویژه ای بر روی تحت تیپ N8 از این ویروس ها لازم است تا مشخص شود که آیا این تعویض اسیدآمینه ها می تواند منجربه کاهش حساسیت ممانعت کنده ی نورآمینیدازی شود یا خیر. از آنجایی که تا به امروز هیچ گونه اطلاعاتی در مورد توالی قطعه ژن ماتریکس (Matrix Gen) از ویروس های آنفلوآنزای A (H5N8) که به تازگی گزارش شده، در دسترس نیست، لذا حساسیت آن ها به داروهای Adamantine همچنان باید مورد ارزیابی قرار گیرد.
عفونت های انسانی
تا به امروز هیچ گونه مورد انسانی از عفونت با آنفلوآنزای نوع A (H5N8) شناسایی نشده است. اگرچه مواردی از ابتلا به آنفلوآنزای تیپ A (H5N6) متعلق به شاخه ی 2.3.4.4 در چین گزارش شده است.
با وجود آنکه عفونت های انسانی با ویروس تیپ A (H5) نادر می باشد و عموما در افرادی رخ می هد که در مواجه با پرنده ی بیمار یا مرده قرار می گیرند، اما این ویروس ها می توانند منجربه بیماری شدید و یا حتی مرگ در انسان ها شوند. متعاقب شیوع های آنفلوآنزای A (H5N8)/A(H5N2) در آمریکا، اطلاعاتی در مورد افرادی که در معرض پرندگان آلوده قرار داشتند، جمع آوری شد اما هیچ گونه شواهدی مبنی بر عفونت انسان با آنفلوآنزای نوع A (H5) در میان افراد مورد مطالعه، یافت نشد.
ایمنی جمعیت انسانی
بر اساس اطلاعات موجود از سایر تحت تیپ های ویروس آنفلوآنزای نوع A (H5)، انتظار می رود که ایمنی جمعیت انسانی علیه ویروس H5N8 که اخیرا شناسایی شده است در حداقل ممکن باشد.
انتقال در الگوهای حیوانی
مطالعه هایی که بر روی ویروس های آنفلوآنزای نوع A (H5N8) قبلا انجام شده است نشان داده است که ویروس در راسو (که الگویی برای عفونت های آنفلوآنزا در انسان می باشد) انتقال پیدا نکرده است.
شدت بیماری
از سال 2014، عفونت های انسانی با یکی دیگر از ویروس های آنفلوآنزای تیپ A (H5) شاخه ی 2.3.4.4 (که آنفلوانزای A H5N6 می باشد) رخ داده است که از بین 14 مورد گزارش شده، 6 مورد کشنده بوده است.
به طور خلاصه، بر اساس اطلاعاتی که در حال حاضر به دست آمده است، خطر عفونت انسان پایین است اما نمی توان آن را نادیده گرفت. سایر تحت تیپ های نورآمینیداز همراه با ژن های هماگلوتینین (HA) از شاخه ی 2.3.4.4 نیز در پرندگان حیات وحش و ماکیان شناسایی شده است. پایش مداوم تمام ویروس های آنفلوآنزای با حدت بالا A (H5) برای نظارت بر وقوع و تکامل آن ها مهم است. برای ارزیابی کامل خطر ایجاد شده از این ویروس ها، به اشتراک گذاشتن به موقع شیوع های ویروسی و طبقه بندی اطلاعات آن ها حیاتی است.
توصیه ای برای سلامت عمومی
- از تماس با هرگونه پرنده یا حیوانات دیگری که بیمار هستند یا تلف شده اند خودداری کنید و این موارد را به مسئولین مربوطه گزارش کنید.
- دست ها را با صابون یا یک ضدعفونی کننده ی مناسب با دقت بشوئید.
- اصول ایمنی غذایی و بهداشت غذایی را رعایت کنید.
منابع
- EMPRES Watch: H5N8 highly pathogenic avian influenza (HPAI) of clade 2.3.4.4 detected through surveillance of wild migratory birds in the Tyva Republic, the Russian Federation – potential for international spread.
- Arriola CS, Nelson DI, Deliberto TJ, Blanton L, Kniss K, Levine MZ, et al. Infection risk for persons exposed to highly pathogenic avian influenza A H5 virus–infected birds, United States, December 2014–March 2015. Emerg Infect Dis. 2015 Dec [accessed 14 Nov 2016].
- Richard M, Herfst S, van den Brand JMA, Lexmond P, Bestebroer TM, Rimmelzwaan GF, et al. (2015) Low Virulence and Lack of Airborne Transmission of the Dutch Highly Pathogenic Avian Influenza Virus H5N8 in Ferrets. PLoS ONE 10(6): e0129827 [accessed 14 Nov 2016].
- Kaplan BS, Russier M, Jeevan T, Marathe B, Govorkova EA, Russell CJ, Kim-Torchetti M, Choi YK, Brown I, Saito T, Stallknecht DE, Krauss S, Webby RJ. Novel Highly Pathogenic Avian A(H5N2) and A(H5N8) Influenza Viruses of Clade 2.3.4.4 from North America Have Limited Capacity for Replication and Transmission in Mammals. mSphere. 2016 Apr 6;1(2). pii: e00003-16 [accessed 14 Nov 2016].
- Pulit-Penaloza JA, Sun X, Creager HM, Zeng H, Belser JA, Maines TR, Tumpey TM. Pathogenesis and Transmission of Novel Highly Pathogenic Avian Influenza H5N2 and H5N8 Viruses in Ferrets and Mice. J Virol. 2015 Oct;89(20):10286-93 [accessed 14 Nov 2016].